Theo số liệu thống kê trên hiện nay toàn quốc còn khoảng 500.000 trường hợp liệt sĩ  hiện chưa xác định thông tin, trong đó khoảng 200.000 hài cốt liệt sĩ chưa quy tập, nằm rải rác ở các tỉnh phía Nam, nước bạn Lào và Campuchia; trên 300.000 hài cốt liệt sỹ đã quy tập và an táng tại các nghĩa trang nhưng thiếu thông tin. Do đặc thù điều kiện thời tiết ở Việt Nam nóng ẩm, các liệt sĩ hy sinh cũng không có điều kiện chôn cất cẩn thận, nên thời gian phân hủy nhanh, khoảng 10 năm nữa có thể không quy tập được. Do đó việc định danh ADN của các liệt sĩ để hỗ trợ người thân đưa các anh về với gia đình được xác định là việc làm cấp thiết.

Các đại biểu dự hội nghị Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 2 tổng kết 10 năm thực hiện các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chế độ, chính sách và công tác bảo đảm đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ

Ngày 18/9/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã ban hành Kế hoạch số 3868/KH-UBND về việc triển khai thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính tỉnh Phú Thọ. Kế hoạch đã đề ra mục tiêu và giải pháp cụ thể để tổ chức thực hiện như: Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đối với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và việc triển khai thu mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính tạo sự đồng thuận, thống nhất trong quá trình thực hiện; Tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin liên quan đến thân nhân liệt sĩ chưa xác định danh tính; Tuyên truyền, động viên các cá nhân là thân nhân các liệt sĩ chưa xác định danh tính tham gia thu nhận ADN vì các mục tiêu tốt đẹp và các tiện ích mang lại.

Các cơ quan đã tiến hành rà soát các văn bản pháp luật và kiến nghị điều chỉnh, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu để làm hành lang pháp lý cho quá trình triển khai thực hiện. Triển khai thực hiện khảo sát, thu thập thông liệt sĩ và thân nhân gồm: Thông tin liệt sĩ đã xác định được phần mộ và người hưởng trợ cấp của liệt sĩ, Thông tin liệt sĩ chưa xác định được phần mộ và thân nhân. Thực hiện xác minh, cập nhật, bổ sung thông tin các liệt sĩ chưa xác định được hài cốt và thông tin thân nhân liệt sĩ trên phần mềm hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đánh giá, phân loại thân nhân gia đình có liệt sĩ chưa xác định được thông tin hài cốt có thể thu mẫu đối sánh, trong đó xác định các gia đình có người thân ở mức độ ưu tiên có khả năng đối sánh cao; các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo…để ưu tiên thực hiện trước, các thân nhân còn lại thực hiện sau.

Sau khi hoàn thành công tác rà soát sẽ tiến hành thực hiện thu mẫu, lưu mẫu ADN thân nhân liệt sĩ: Thực hiện theo hướng dẫn tại công văn số 600/NCC-LTHS ngày 21/6/2012 của Cục Người có công thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc lấy mẫu sinh phẩm giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin quy định về việc lấy mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ. Cụ thể:  Đối tượng lấy mẫu sinh phẩm: Ít nhất lấy mẫu của 02 người trong số những người thân có mối quan hệ huyết thống theo dòng mẹ của liệt sĩ, theo thứ tự ưu tiên: (1) Mẹ liệt sĩ; (2) Mẹ đẻ của mẹ đẻ (bà ngoại ruột) của liệt sĩ; (3) Anh chị em cùng mẹ đẻ với liệt sĩ; (4) Bác, cậu, dì là anh, chị, em ruột của mẹ liệt sĩ (Cùng mẹ đẻ); Khi không có thân nhân là những đối tượng nêu trên, có thể lấy của những người có quan hệ họ hàng xa hơn nhưng vẫn có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ với liệt sĩ như: (5) Anh, em con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; (6) Con của chị gái, em gái của liệt sĩ. Quy trình thu nhận, bảo quản, phân tích mẫu với thân nhân liệt sĩ đảm bảo giải pháp xác thực thông tin công dân và thu kèm sinh trắc ảnh mặt hoặc vân tay để đối sánh xác thực lại với thông tin trong cơ sở dữ liệu căn cước và giải pháp kết nối, tích hợp dữ liệu.

UBND tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, phối hợp với UBND các huyện, thành thị tập trung triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin liệt sĩ và thân nhân đầy đủ, chính xác đảm bảo kết nối, tích hợp với các cơ sở dữ liệu liên quan, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu căn cước có thể tích hợp, chia sẻ đầy đủ thông tin ADN hài cốt liệt sĩ (kèm theo thân nhân) có thể thực hiện tích hợp, đối sánh, truy nguyên thông tin nhân thân của các liệt sĩ chưa xác định được thông tin. Đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, bảo đảm chặt chẽ, không để xảy ra thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện./.

Nguyễn Thị Thu Thủy - Trưởng phòng Người có công