Bộ luật Lao động 2019 đã có những thay đổi căn bản, toàn diện về các nội dung quan hệ lao động, trong đó quy định người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động trong tổ chức của Người lao động (NLĐ) tại doanh nghiệp. Bộ luật cũng sửa đổi căn bản về Đối thoại tại nơi làm việc, Thương lượng tập thể, Thỏa ước lao động tập thể, … Trong những năm gần đây, việc tuân thủ pháp luật lao động quốc gia và tiêu chuẩn lao động quốc tế không chỉ còn giữa các doanh nghiệp với nhau mà đã trở thành cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và đặc biệt trong các luật về tra soát chuỗi cung ứng của một số quốc gia. Chính vì vậy, người sử dụng lao động trong các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, tỉnh Phú Thọ nói riêng rất chú trọng thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật lao động.

Năm 2022 và kết quả thanh tra pháp luật lao động 04 tháng đầu năm 2023 cho thấy các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã và đang nhận thức tương đối đầy đủ về các quy định của pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội, an toàn, vệ sinh lao động. Các chính sách, chế độ đối với người lao động đang dần được người sử dụng lao động quan tâm thực hiện trên tinh thần tuân thủ pháp luật.

Các doanh nghiệp cơ bản chấp hành đầy đủ quy định về các loại báo cáo định kỳ gửi đến Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) tỉnh Phú Thọ. Từ đó, cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh có thể nắm được các thông tin, số liệu về lao động của các doanh nghiệp nói riêng và toàn ngành lao động tỉnh Phú Thọ nói chung.

Đối với việc tuyển dụng và quản lý lao động, các doanh nghiệp đã thực hiện theo đúng quy định của Bộ luật Lao động năm 2019, Nghị định số 145/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ. Cụ thể: Việc lập sổ quản lý lao động đầy đủ, khoa học; không giữ bản chính văn bằng, chứng chỉ, giấy tờ tùy thân của người lao động; không thu phí tuyển dụng người lao động; không nhận tài sản hoặc tiền của người lao động để đảm bảo thực hiện hợp đồng lao động (HĐLĐ); thực hiện xây dựng quy chế tuyển dụng; ...Nhiều doanh nghiệp thực hiện tốt việc tiến hành giao kết và thực hiện HĐLĐ theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Ngày càng nhiều người lao động được doanh nghiệp ký kết HĐLĐ và đóng BHXH; Các nội dung cơ bản của HĐLĐ đầy đủ theo quy định tại Điều 21, Bộ luật Lao động năm 2019; Người lao động là người nước ngoài thuộc diện cấp giấy phép đều đã có giấy phép lao động; …

Nhiều doanh nghiệp thực hiện thương lượng và ký kết thỏa ước lao động tập thể với nhiều điều khoản có lợi hơn cho người lao động. Việc xây dựng Quy chế dân chủ ở cơ sở, đối thoại định kỳ cũng được nhiều chủ doanh nghiệp quan tâm thực hiện. Các doanh nghiệp thực hiện tốt việc xây dựng thang lương, bảng lương, định mức lao động; không còn phát hiện hình thức phạt tiền, cắt lương người lao động thay cho việc xử lý kỷ luật lao động. Các khoản thu nhập từ tiền lương làm thêm giờ, làm ban đêm, làm ngày nghỉ, ngày lễ, tết được thanh toán đầy đủ. Ngày nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, tết được thực hiện đầy đủ.

Qua thanh tra, kiểm tra, các doanh nghiệp được thanh tra cơ bản tham gia đầy đủ bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động với mức trích đóng theo quy định của pháp luật. Các khoản nợ đọng BHXH cũng dần được hạn chế. Các chế độ BHXH (bao gồm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất) được phổ biến và áp dụng đầy đủ cho người lao động.

Công tác an toàn, vệ sinh lao động được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Việc phân loại công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để áp dụng chính sách riêng đối với người lao động được quan tâm thực hiện. Việc thành lập mạng lưới an toàn, vệ sinh viên và ban hành quy chế hoạt động được chú trọng. Công tác trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân, huấn luyện an toàn vệ sinh lao động cho người lao động ngày càng được quan tâm và thực hiện tương đối đầy đủ. Những doanh nghiệp Đoàn thanh tra thực hiện thanh tra, kiểm tra trực tiếp tại nhà xưởng sản xuất, người lao động thực hiện nghiêm túc việc đeo khẩu trang, găng tay, quần áo bảo hộ, giày dép được cấp phát trong quá trình sản xuất, …

Tuy nhiên, bên cạnh những nội dung đã thực hiện đầy đủ nói trên vẫn còn một số doanh nghiệp tồn tại các hạn chế như: Việc ghi chép sổ cấp phát, theo dõi, trang cấp phương tiện bảo vệ cá nhân còn sơ sài, chưa đầy đủ nội dung, chưa có chữ ký của thủ trưởng đơn vị theo quy định tại Phụ lục 3 Thông tư số 04/2014/TT-BLĐTBXH ngày 12/02/2014 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Một số doanh nghiệp chưa thực hiện tự kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động theo quy định tại Thông tư số 17/2018/TT-BLĐTBXH ngày 17/10/2018 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội,...

Để đạt được những kết quả như trên, một phần là do các doanh nghiệp đã chủ động nghiên cứu các quy định của pháp luật lao động, nhận thức được tầm quan trọng của an toàn, vệ sinh lao động trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế; một phần là nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cơ quan quản lý nhà nước về lao động các cấp từ trung ương đến địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ban, ngành, cơ quan hữu quan. Từ đó, công tác quản lý cũng như thực hiện các quy định về pháp luật lao động ngày càng đạt được nhiều kết quả tốt; góp phần giúp người lao động yên tâm làm việc, người sử dụng lao động tập trung sản xuất, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh, bền vững./.

Thanh tra Công ty cổ phần Dinh dưỡng quốc tế Đài loan - Chi nhánh Phú Thọ, tháng 3 năm 2023 (Thanh tra Sở LĐTBXH tỉnh Phú Thọ)

Bùi Trọng Hiếu - Thanh tra Sở